Tersine Mühendislik
Tersine mühendislik, modern teknolojinin ve yenilikçi üretim süreçlerinin önemli bir parçası haline gelmiştir. Geleneksel anlamda bir nesnenin nasıl çalıştığını veya yapıldığını anlamak için sökülmesi işlemi olan tersine mühendislik, bugün birçok sektörde stratejik bir avantaj sağlamakta ve rekabetçi bir piyasa ortamında yenilikçilik için temel teşkil etmektedir. Bu süreç, ürünlerin nasıl daha verimli, ekonomik veya daha fonksiyonel hale getirilebileceğini keşfetmek için kullanılmakta olup, hem akademik hem de endüstriyel araştırmalarda sıklıkla başvurulan bir yöntemdir.
Tersine mühendislik, 3D tarama teknolojilerinin ilerlemesi sayesinde daha da güçlenmiştir. Bu teknolojiler, mühendislere fiziksel bir nesneyi dijital veriye dönüştürme olanağı tanıyarak, nesnelerin daha detaylı analizini yapma ve bu bilgileri yeni tasarımlar oluşturmak için kullanma imkanı vermektedir. Özellikle karmaşık parçaların ve sistemlerin analizinde büyük bir kolaylık sağlayan bu yöntemler, tasarım sürecini hızlandırmakta ve maliyetleri düşürmekte büyük rol oynamaktadır.
Tersine Mühendislik Nedir?
Tersine mühendislik, birçok sektör ve mühendislik alanında, bir ürünün, sistemin veya komponentin çalışma prensibini keşfedilmesi işlemine verilen isimdir. Geçmişi oldukça geriye dayanan tersine mühendisliğin önemi ve talebi günümüzde hâlâ etkin durumdadır. Tersine mühendislik işin nihayetinde bir ürünü taklit etme, geliştirme veya modifiye etme konusunda zaman ve maliyet kazandırabilmektedir.
Tersine mühendisliğe örneklerini, günlük yaşantımızda kullandığımız ve satın aldığımız bütün ürünlerde görebiliriz. Akıllı telefonlar, otomobiller, beyaz eşyalar hatta mobil uygulamalarda bile tersine mühendislik ürünlerini görebilmekteyiz. Sonuç olarak, verimli teknolojiler ve inovasyonlar tersine mühendislik ile tekrarlanabilir, geliştirilebilir veya var olan teknolojilere de entegre edilebilmektedir.
3D Tarama Teknolojileri İle Tersine Mühendislik Uygulamaları
3 Boyutlu tarama teknolojileri ile, parça tasarımı, parça revizyonu gibi tersine mühendislik uygulamalarını desteklemek mümkün olmaktadır. Nihayetinde, 3 Boyutlu tarama cihazları mühendise tasarım aşamasında referans alabileceği 3 boyutlu “mesh” model sağlamaktadır. Mühendis, referans modeli kullanarak – gerekli tasarım standartlarını ve kabulleri göz önünde bulundurarak – üretime hazır, mükemmel bir katı model elde eder. Direkt olarak tarama verisini yani mesh verisinin parametrik kabul edilmemesinin sebebi en iyi aşağıdaki görselden anlaşılabilir:
3D Tarama Teknolojileri İle Tersine Mühendislik Uygulamaları
3 Boyutlu tarama teknolojileri ile, parça tasarımı, parça revizyonu gibi tersine mühendislik uygulamalarını desteklemek mümkün olmaktadır. Nihayetinde, 3 Boyutlu tarama cihazları mühendise tasarım aşamasında referans alabileceği 3 boyutlu “mesh” model sağlamaktadır. Mühendis, referans modeli kullanarak – gerekli tasarım standartlarını ve kabulleri göz önünde bulundurarak – üretime hazır, mükemmel bir katı model elde eder. Direkt olarak tarama verisini yani mesh verisinin parametrik kabul edilmemesinin sebebi en iyi aşağıdaki görselden anlaşılabilir:
Figür 2’de görüldüğü üzere, mesh modellerde katı modelden farklı olarak, yüzey oldukça fazla sayıda poligondan oluşmaktadır. Her poligonun yüksekliği ve konumu, katı modeldeki mükemmel değerlerin aksine farklı olmaktadır. Bunun sebebi ise tarayıcıların aldığı yüzey verisi, gerçekteki parçanın yüzeylerine kusurlarına (tarama hassasiyeti kapsamında) yakın olmasıdır.
Mesh model halinde bir verinin üretime uygun hale getirilmesi aşamasında, yani tersine mühendislik aşamasında, özel yazılımlardan veya modüllerden destek almamız gerekebilmektedir. Bunun sebebi, geleneksel tasarım programlarının çok yüzeye sayısına sahip modeller üzerinden çalışmak için geliştirilmemiş olmalarıdır. Sektörde oldukça yaygın kullanılan Geomagic Design X, bu yazılımların en kapsamlı olanına örnektir. Tamamen mesh model ile tersine mühendislik uygulamaları için geliştirilen bu yazılım, katı, yüzey ve hibrit modellemelerde tasarımcıya verim sağlamaktadır.
Optimal bir tersine mühendislik çalışması için, referans alınacak verinin kalitesi de ön planda olmaktadır. Kalitesiz bir veri, tasarımcının tasarım aşamasında daha fazla vakit harcaması anlamına gelebilmektedir.
Hassasiyet
Her 3 Boyutlu tarayıcının ölçtüğü yüzey verisi, gerçek ölçülerden üreticinin beyan ettiği değerler kadar sapmaktadır. Üretici, bu değerleri kanıtlamak için uluslararası sertifikasyon testlerine ürettikleri her ünite tarayıcıyı sokmaktadır. Bu testlerde tarayıcıların tekrarlanabilirlik kapasitesi test edilmektedir. Şöyle ki, ölçüm yapacağımız tarayıcının, tekrarlı ölçümler yaptığımızda beyan edilen hassasiyet değeri içerisinde kalmasını isteriz. Aksi durumda aldığımız ölçümlerin güvenilirliğini tespit edemeyebiliriz.
Bu aşamada, bu sertifikasyonlara sahip bir tarayıcı ile iş akışını başlatmak en doğru yöntem olmaktadır.
Çözünürlük
Çözünürlük, hassasiyet gibi tasarım süreci için oldukça önemli bir başlık olmaktadır. Çözünürlük, mesh model üzerindeki poligonların yoğunluğu, sayısı ve boyutunun toplamı gibi düşünülebilir. Bu parametreler ne kadar yüksek olursa, mesh modelin üzerindeki geometrik geçişlerin keskinliği de o kadar da yüksek olmaktadır.
Mühendis tasarım esnasında, özellikle fiziksel parça mevcut değilse, dijital veri üzerinde olabildiğince bütün detayları keskin bir şekilde görebilmek ister. Sonuç olarak, yüksek çözünürlük tahmine daha az yer bırakarak daha kararlı bir tasarım akışına olanak sağlamaktadır.
Bu parametrelerin yanı sıra, dikkate alınması gereken birçok unsur daha söz konusudur:
- Tarama süresi
- Tarama hacmi, görüş alanı
- Parça boyutları
- Taranacak yüzeyin özellikleri (şeffaf, mat, parlak…)
- Tarama sisteminin çalışma prensibi (sabit, mobil…)
- Ortam şartları
Son olarak, bahsedilen faktörler göz önünde bulundurularak profesyonel danışmanlık ile uygun tarama sistemlerini ve yazılımlarını belirlemek önemli bir husus olmaktadır. 30 + yıllık deneyimimizle ve konusunda en yetkin ekibimizle; uygulamalarınıza, bütçenize ve zaman çizelgenize göre işletmeniz için en doğru 3D tarayıcı bulmanıza yardımcı olalım.
Güney Kılıç
Tersine Mühendislik ve Kalite Kontrol Uygulama Mühendisi
ZEISS